Hoe ‘d'n Hauft' verkwijnde en verdween
Straten en woningen komen, verkwijnen en verdwijnen. Ook in het historische gebied rond de Dorpskerk. In de jaren zestig besloot het gemeentebestuur dat oude huizen met een geschiedenis plaats moesten maken voor nieuwbouw. Zo verdween een bekende straat, de Grote Hoef (d’n Hauft) in de nevelen van de geschiedenis. Aan de Grote Hoef stonden oude woningen, die tot de dorpskern behoorden.
Het Fort
De Grote Hoef was een kleine zijstraat van de Dorpsstraat. Er waren daar vier blokken van totaal 15 arbeiderswoningen en 4 arbeiderswoningen, die de naam “Het Fort” hadden. De oppervlakte van de woonkamer was zo’n vijftien vierkante meter met twee bedsteden, een klompenhok als entree en een open zolder waar kinderen sliepen. De woningen hadden geen toiletten, maar buiten was wel een ‘plee’.
Bakoven
Er woonden veel arme landarbeiders, die hun grote gezinnen moesten onderhouden. Brood kopen bij de bakker was te duur. Als oplossing kwam begin 20e eeuw een gemeenschappelijke bakoven. De huisvrouwen bakten zelf het brood van tarwemeel. In de huisjes was daar geen gelegenheid voor. Om de beurten gebruikten de vrouwen de stenen bakoven. In de loop van de tijd verdween de oven.
Bewoner Arie Heester (1911-1995)
Speciale aandacht verdient de bewoner van Grote Hoef 6 (hoekhuis) Arie [of Aai] Heester. Hij en zijn vrouw Cornelia Jannigje Stolk (1915–2001) woonden daar vanaf 1935. “Mijn vader huurde het huisje van een man, die deegmachines verkocht. Rond 1950 kocht hij vijf huisjes voor 500 gulden,” weet zoon Wim Heester (84 jaar). ”We verhuisden toen naar nummer 10, omdat die woning groter was en een klompenhokje had.” Een grotere woning was nodig, omdat het gezin was gegroeid tot tien kinderen.
Aai huurde van een boer grond aan de Achterambachtseweg, waar hij koeien hield. Verder maaide hij sloten aan de Achterambachtseweg in opdracht van de gemeente. Het verzamelde hooi mocht hij houden voor zijn vee. Voor zijn dieren haalde Heester met paard en wagen (aardappel)schillen op. Daarnaast kwam hij met een “ijzeren hond” langs de deur voor oud papier/boeken.
Koe en varken in huis
“In één van de huisjes bevestigde mijn vader deuren, waardoor mijn vrachtwagentje naar binnen kon, want ik ventte met groente/fruit,” aldus Wim. “Ik kocht een koe vanwege de melk voor het gezin. We stalden haar in een huisje waar we een koeienhok hadden gemaakt. Mijn vader kocht ook nog een big; die verbleef in een hok in één van de huisjes. Toen het dier vet was, werd het verkocht,” herinnert Wim zich.
Sloop en verhuizing
Door de nieuwbouw werden de historische woningen rond 1967 gesloopt. De gemeente kocht de vijf woningen op voor 10.000 gulden. Wims oudste broer Piet (1936-2007) deed mee aan de sloop van deze woningen. Na de sloop werd de Sandelingenstraat doorgetrokken en aangesloten op de Dorpsstraat. De familie Heester verhuisde naar de Vrouwgelenweg. Terugkijkend vertelt jongste zoon Arie: “Er was toen veel armoede. Toch hebben we als kinderen in de Hauft een fijne, zorgzame tijd gehad.”
Met dank aan: Familie Heester (Wim, Greet en Arie) en Jan Kroos
Willem Schneider