Een verhaal achter een klassenfoto

Naast vakantiefoto’s kijken, is het bekijken van oude klassenfoto’s een geliefde bezigheid van me, mede omdat ik hier in het dorp regelmatig oud-leerlingen tegenkom. Maar ook hele oude klassenfoto’s boeien me. Zo ook deze foto die ik in ons archief tegenkwam. Als je zo’n foto goed bekijkt zie je erachter de wereld waarin ze leefden, vaak in armoede en met veel ziekten. En al was het kinderwetje van Van Houten in 1874 officieel afgeschaft, er was hier nog veel kinderarbeid in het vlasindustrie.

Deze klassenfoto van OLS 2 aan de Wepsterlaan (toen nog de Schoollaan geheten) zal rond 1880-1885 gemaakt zijn. De leraar met het vlinderdasje in het midden is Cornelis Heule die in 1850 te Ouwerkerk in Zeeland geboren was. Na zijn opleiding en een baan in Ouwerkerk, vertrok hij op 1 januari 1875 van daar naar Hendrik-Ido-Ambacht, waar hij eerst onderwijzer werd aan OLS2 en later hoofd. Tegelijk met hem verhuisde zijn 5 jaar jongere zus Helena Heule. Zij deed hier zijn huishouding en gaf handwerklessen op de school. Het beviel haar wel in Ambacht en zij trouwde met Jan van Drunen, een Ambachtse timmerman en kreeg 2 zonen, Jacob en Johan.

Dirkje Heule, de jongste zus van Cornelis en Helena, kwam in 1858 naar ook Ambacht en werd onderwijzeres aan de school van haar broer. Een familiebedrijfje, lijkt het wel.

Cornelis trouwde in 1882 met Ann Ringelberg en zij kregen een dochter Helena. Het geluk duurde echter niet lang, want in die jaren heerste de toen zeer besmettelijke ziekte tuberculose en in de overvolle, ongezonde klassen liep Cornelis deze ziekte op, Volgens de familieverhalen kreeg hij ‘een bloedspuwing voor de klas’. Mogelijk heeft ook hij de nodige leerlingen besmet, want omdat de tuberculosebacil was nog maar enkele jaren ervoor ontdekt was, was er nog weinig over de ziekte bekend. In ieder geval heeft hij zijn oudste zus Sara en haar dochtertje Helena besmet toen ze afscheid van hem kwamen nemen. Zij zijn er allebei kort na hem aan overleden.
Gelukkig is deze longziekte tegenwoordig in Nederland goed te behandelen.

Alie Tas