Een nieuwkomer uit het oosten

Niet elke meeuw is hetzelfde, en zeker niet in de winter. In deze tijd van het jaar kan je hier met goed zoeken wel zeven soorten meeuwen vinden, die elke nacht met duizenden slapen op de Sophiapolder. Eén van deze zeven meeuwensoorten die je hier, met name in de winter, tegen kan komen is de Pontische meeuw. Een soort die pas vrij recent in Nederland bekend is, maar waar op het hoogtepunt in de winter tot wel 25 exemplaren van slapen op de Sophiapolder. Overdag zitten Pontische meeuwen graag langs de rivieren en bijvoorbeeld bij de vuilstort in Dordrecht. In Ambacht zelf heb ik zelden gezien en ook in Zwijndrecht kom je ze niet snel tegen, maar in de Crezéepolder zitten ze wel vaak. Het zijn echt aaseters en daar doen ze zich vaak tegoed aan aangespoelde vissen.
Pontische meeuwen zijn lastig te herkennen en een beginnende vogelaar breekt zijn hoofd over de kenmerken van deze en andere meeuwensoorten. Niet alleen omdat verschillende meeuwensoorten op elkaar lijken, maar ook omdat jonge meeuwen er anders uitzien dan de volwassen exemplaren. Tot het vijfde jaar ziet een Pontische meeuw er elk jaar weer anders uit, wat natuurlijk niet meehelpt om ze te herkennen. Over het algemeen lijken Pontische meeuwen het meest op de algemene zilvermeeuw, maar ze zijn wat sierlijker, hebben vaak een zwart oog, lange snavel en hoge poten. Daarnaast zijn er in elke leeftijdscategorie weer specifieke kenmerken om ze te herkennen.

Pontische meeuwen broedden oorspronkelijk in het gebied rondom de Zwarte Zee en de Kaspische zee. In Nederland waren ze voor de jaren ’90 dan ook nog nooit eerder waargenomen. In de tweede helft van de vorige eeuw namen de aantallen in Zuidoost-Europa echter sterk toe en breidde de soort zich uit naar het noorden. Het duurde dan ook niet lang voordat de soort in Polen en Duitsland ging broeden, en sinds 2012 heeft ook de eerste Pontische meeuw in Nederland gebroed. Tegenwoordig broeden er tientallen paartjes in ons land, met name rond het IJsselmeer. In de winter zitten er in het hele land honderden vogels. Dit zijn met name vogels die broeden in Oost-Europa en hier dus overwinteren.
De herkomst van deze vogels weten we dankzij geringde exemplaren. Veel Pontische meeuwen hebben een ring om de poot met een unieke kleur en code, zodat bekend is waar deze vogels zijn gezien. In Ambacht en Zwijndrecht komen bijvoorbeeld al jaren twee Poolse Pontische meeuwen overwinteren. Eén van deze twee, geel PHNN, zag ik voor het eerst in december 2012 op de Sophiapolder. Ook in de jaren daarna was het elk jaar een trouwe wintergast en twee weken geleden is hij nog voor het laatst gezien in Dordrecht. Ook vogels uit Tsjechië, Wit-Rusland en Duitsland ben ik hier tegengekomen, dus het is een vrij bont gezelschap wat hier de winter doorbrengt. Omdat de vogels nog steeds toenemen in Nederland gaat het in de toekomst waarschijnlijk een algemenere verschijning worden. En wie weet, misschien broeden ze over tien jaar ook wel op de Sophiapolder?! Ik sluit het in ieder geval niet uit.

Heeft u vragen, zelf wat onbekends gezien of andere opmerkingen? Mail me gerust: cornelisfokker@gmail.com