De vredespaal staat op een plek waar Gerrit de Waard op uitgekeken heeft, een historische plek met een diepere waarde.
De vredespaal staat op een plek waar Gerrit de Waard op uitgekeken heeft, een historische plek met een diepere waarde.

Oorlog? Welke oorlog?

Kunst en cultuur

Elke dag zien we wel beelden of berichtgevingen over oorlogen op de televisie. De G7 top in Hiroshima sloot aan op een eerder artikel in deze krant over de herdenking van het echte einde van de Tweede Wereldoorlog. De beelden op televisie van Hiroshima en de zorgen die er in die regio leven rondom de oorlog en het gebruik van kernwapens maakten de top extra actueel.

Trauma’s worden doorgegeven 
De doorwerking van oorlog in opeenvolgende generaties is enorm. Natuurlijk is er wel een verschil wat er in de familiegeschiedenis wordt meegemaakt. Wie familie heeft die in een familiekamp onder de Japanse overheersing heeft meegemaakt of in een kamp onder de Duitse overheersing vertelt, of beter zwijgt, over de verschrikkingen.

Dagelijkse werkelijkheid
Met de huidige oorlogen na de Tweede Wereldoorlog zijn er nog veel momenten te noemen van mensen die geleden hebben in hun eigen land. Veel van die geschiedenissen leven in gevoelens die een rol meespelen in de opvoeding van hun kinderen.

De herdenking op 15 augustus in Zwijndrecht vanuit het comité, gedragen door gemeenteraadsleden, maakt voldoende los. In de eerste vraag over de doorwerking op die volgende generatie wordt passief gereageerd met de opmerking : ik heb daar niks van meegekregen.

Raadsleden
Bij verder doorvragen bij gemeenteraadsleden van de huidige gemeenteraad komen er al snel antwoorden naar boven of hoe het hun beïnvloedt heeft. Zelfs bij de jongere generatie vinden we daar een actieve herinnering bij. Niels Florusse komt langzaam op gang maar vertelt al snel en bedreven de geschiedenis van zijn familie waar hij heel trots op is.

Geschiedenis in Zwijndrecht
Het is Gerrit de Waard die in dienst van de vrijheid van Nederland in Zwijndrecht weigerde te collaboreren met de Duitsers. Als gemeenteambtenaar weigerde hij stakers te arresteren en hield zijn poot stijf, wat leidde tot zijn arrestatie en opsluiting in één van de cellen onder het gemeentehuis. Gelukkig werd hij bevrijd en dook onder en ging ondergronds verzetswerk doen. Helaas werd hij verraden en overgebracht naar kamp Vught waar het erop leek dat hij aan fusillade zou kunnen ontkomen, want op zijn weigering stond doodstraf.

Nooit vergeten, wel vergeven
Niels had al eerder van zich laten horen toen er geroepen werd om de stilte bij de herdenking achterwege te laten. De oorlog of liever het gedenken en herdenken leeft bij Niels. Ook alles wat speelt rondom de Oost en de geschiedenis die daaraan vast zit. Gerrit heeft in de verzetsheldenbuurt zijn eigen straat waardoor hij feitelijk dagelijks herdacht wordt.
Gerrit zit in het hart en in zijn gedachten maar de dagelijkse werkelijkheid gaat door. De lessen om te vechten voor vrijheid heeft Niels gevormd en zijn een goede drive voor zijn raadswerk waarmee hij zich in het gemeentehuis met zijn inzet dicht bij zijn opa voelt. De verhalen van zijn oma ( Gerrit was een neef van Niels oma ) en haar gevoelen door alles wat er destijds gebeurd is, heeft indruk gemaakt. Zijn profielwerkstuk op school ging over het verzet in Zwijndrecht. Een mooi familie stuk was een deel van de spoorbrug die destijds opgeblazen werd.

Juist die impact van oma en de houding van mensen die blijkbaar geen connectie of respect hebben met deze geschiedenis, dit stukje identiteit van Zwijndrecht is iets waar Niels zich aan kan storen. Naarmate het gesprek over de familie en dit stuk Zwijndrecht vordert komen er nog meer verhalen boven, anekdotes, over gebeurtenissen uit de oorlog. Het is duidelijk dat hij drager is van de gevolgen van de oorlog maar dan op een positieve manier.

Beleving
De oorlog, het herdenken, gedenken, de waarde van de mens om nooit te vergeten hoe abject oorlog is. Niels staat achter het initiatief om de wereldoorlog als einde op 15 augustus een plek te geven. De vredespaal staat op een plek waar Gerrit de Waard op uitgekeken heeft, een historische plek met een diepere waarde. Vraag ook eens aan de anderen hoe ze het beleefd hebben, sluit hij het gesprek af, en dat beloof ik. Meer weten over de herdenking 15 augustus stuur een mail naar: deh.spanjersberg@zwijndrecht.nl..

Tekst en foto: Chris Moorman