Scheepsverleden herleeft aan de Noordkade

De invulling van het plein bij de waterbus aan de Noordkade in Hendrik-Ido-Ambacht nadert zijn einde. Wat ruim 1 jaar geleden nog een troosteloos, braakliggend stuk grond bij de halte van de waterbus was, is inmiddels omgetoverd tot een plein met terrassen en trappen richting de rivier. Het plein grenst aan 2 gebouwen met een modernistisch uiterlijk, waarin onder andere horecagelegenheden, een fitnesscentrum en verschillende maritieme bedrijven worden gehuisvest. De gebouwen en de inrichting van het plein zijn ontworpen met het rijke scheepsverleden van het dorp in het achterhoofd.

“De Noordkade is het enige punt in Ambacht, waar je als Ambachter direct aan het water kunt verblijven”, vertelt André Flach, als wethouder verantwoordelijk voor het project Noordkade. “En daarom is de Noordkade bij uitstek geschikt om de band, die Ambacht vanuit het verleden met het water heeft in beeld te brengen. Dat die band met het water nog steeds veel Ambachters aanspreekt blijkt wel uit de overweldigende belangstelling die er onlangs nog was voor de film ‘De Scheepsslopers van Ambacht’.

“In 1907 werd het plangebied Antoniapolder, van oorsprong een zoetwatergetijdegebied met griendland en biezengroen ter hoogte van de Noordkade, door scheepssloper Frank Rijsdijk gekocht. Hij liet het terrein ophogen, beschoeiing aanbrengen en de rivierbodem verdiepen. Voor de arbeiders liet hij een keet plaatsen voor tijdelijke bewoning. Voor zichzelf liet hij een villa bouwen met de historische naam Ido. Na de sloop van de villa in 1990 veranderde het terrein al gauw in een onsamenhangend verrommeld gebied. Daar kwam pas in 2014 verandering in na het besluit om de halte voor de Waterbus te verplaatsen van de Veerweg naar het Noordeinde. En dat betekende ook de start van het ontluikend concept voor een bruisend Waterbusplein.. Om de bereikbaarheid van het Waterbusplein te vergroten werd in 2017 de Antoniuslaan doorgetrokken en in 2019 stemde de gemeenteraad in met het transformeren van het Waterbusplein naar een plein met 2 multifunctionele gebouwen onder de naam Noordkade.

Het scheepsverleden en met name de scheepssloperijen hebben altijd een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Ambacht. De Ambachtse scheepssloperijen waren wereldwijd bekend en de 4 grootste sloperijen sloopten tussen 1889 en 1989 liefst 400 zeeschepen en vele honderden binnenvaartschepen uit alle windstreken. Om de gedachte aan dit verleden levendig te houden zijn in het ontwerp van de Noordkade tal van verwijzingen naar het maritieme verleden van Ambacht verwerkt. Zo zijn de 2 gebouwen uitgevoerd met vliesgevels: “Als glinsterende bakens van schoonheid, elk met de uitstraling van een commandobrug van een cruiseschip”, aldus Dirk van Namen, die de cultuurhistorische informatie van de Noordkade op een rijtje heeft gezet. “Naast de geheel gerestaureerde historische blauwe havenkraan, die als toegangspoort voor de passagiers van de Waterbus is geplaatst en de zeeboei bij de toegang tot het plein is het Waterkunstwerk te kenmerken als de grootste en de meest ambitieuze maritieme sensatie van West-Europa. Het 70 meter lange en 3 meter brede waterkunstwerk is uitgevoerd met 30 fonteinen, die bij avond aangelicht worden met LED. Het spectaculaire kunstwerk bestaat voor het grootste deel uit 60 harddstenen platen met op elke plaat de namen van 2 in Ambacht gesloopte schepen”.

De opening van het plein zal in april 2023 plaats vinden door het in werking stellen van de fonteinen op het waterkunstwerk. Een gelegenheid om naar uit te zien!

Tekst: Jan O’teur, Foto: Dirk van Namen